Czy firmy wywiązują się z deklaracji wycofania jaj klatkowych? Kto najszybciej robi postępy? Publikujemy szóstą edycję raportu monitorującego zmiany w branży spożywczej, handlowej i HoReCa.

Otwarte Klatki we współpracy z Fundacją Alberta Schweitzera przeprowadziły kolejną edycję corocznego badania sprawdzającego postępy firm w wycofywaniu jaj klatkowych. Do końca 2023 roku 161 działających w Polsce firm zadeklarowało rezygnację z takich jaj. Już ponad 39% z nich wdrożyło zobowiązania w życie.

Dlaczego firmy rezygnują z jaj klatkowych?

Kura utrzymywana w systemie klatkowym spędza swoje krótkie życie w bólu i stresie. Nie może swobodnie się poruszać i rozprostować skrzydeł. Druciane podłogi nierzadko ranią jej nogi i powodują infekcje.

Chów klatkowy nie zapewnia odpowiednich warunków dla kur i jest najmniej etycznym sposobem pozyskiwania jaj. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) jednoznacznie zarekomendował hodowlę kur w systemach alternatywnych, wskazując na liczne problemy dobrostanowe.

Z tych powodów firmy wycofują jaja klatkowe. Ważna jest nie tylko deklaracja rezygnacji, ale także raportowanie wprowadzanych zmian. 74,2% respondentów uważa, że firmy powinny publicznie informować o postępach w wycofywaniu jaj klatkowych (Biostat, 2024). To ważne dla konsumentów, gdyż umożliwia im świadomy wybór. Zyskują na tym jednak również firmy. Jak wspomina Winiary w wywiadzie, „poprzez przejrzyste raportowanie wdrażanych zmian i usprawnień możemy być pewni, że wypełniamy obecne zobowiązania, a dodatkowo inspirujemy kolejne firmy do podejmowania własnych”.

Kim są liderzy zmian?

Do końca zeszłego roku do grona firm wycofujących jaja klatkowe dołączył m.in. producent ciastek Cukry Nyskie oraz sieć Piekarnie Cukiernie Putka. Obie firmy wycofały ten rodzaj jaj ponad dwa lata przed terminem. Sieć Putka udzieliła w raporcie wywiadu, w którym mówi m.in., co przesądziło o tak szybkim wypełnieniu deklaracji. Producent pralin i czekoladek Mieszko zdecydował się całkowicie wycofać z receptury żółtka w proszku, eliminując jaja ze składu produktów. Princes Foods BV Polska w 2023 zaraportował 100% udział jaj z wolnego wybiegu w wyrobach Wielkopolski. Producent słodyczy Wawel przeprowadził pilotaż, w ramach którego w 2023 roku kupował żółtka w proszku wyłącznie z chowu ściółkowego.

Do końca 2023 roku łącznie 29 sieci handlu detalicznego i hurtowego zobowiązało się do wycofania jaj klatkowych. Wszystkie biorące udział w badaniu sieci, które podały procentowe dane udziału jaj z chowu alternatywnego poczyniły postępy względem poprzednich lat. Większość sieci zadeklarowała wycofanie każdej formy jaj klatkowych. Przykładem jest Biedronka, która już wyeliminowała świeże jaja tego rodzaju oraz te z produktów gotowych marki własnej. Żabka wykorzystuje w produktach jaja z chowu alternatywnego, jeśli stanowią ich główny składnik. Do końca 2024 roku firma zamierza wycofać również jaja klatkowe w składnikach pochodnych lub półproduktach w asortymencie marki własnej.

Jak wpływa to na dobrostan kur?

Firmy, które rezygnują z jaj klatkowych przyczyniają się do zmniejszenia ilości kur hodowanych w klatkach. Już 28,2% kur niosek w Polsce żyje w systemach alternatywnych! Główni gracze na polskim rynku wycofują jaja klatkowe. Największe sieci restauracji takie jak KFC, Burger King, McDonald’s oraz MAX Premium Burgers nie używają już w swoich daniach takich jaj. Decyzje tych firm mają wpływ na cały rynek i przyspieszają zmiany. Jaja z hodowli alternatywnych stanowią już prawie ⅓ wszystkich jaj pakowanych.