7 mln zł z podatków, powiązania z Rosją i mniej niż 1000 zatrudnionych osób – fakty o branży futrzarskiej

1. Zatrudnienie na fermach

• Hodowla zwierząt na futro należy do podklasy 01.49.Z (dział specjalny produkcji rolnej, obejmuje hodowców zwierząt futerkowych, hodowców jedwabników oraz hodowców strusi i emu). Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zatrudnionych w całej tej podklasie jest 946 osób.
• Oznacza to, że zatrudnienie na fermach futrzarskich wynosi zaledwie 0,00089 (ok. dziewięciu dziesięciotysięcznych) zatrudnienia w całym rolnictwie. To mniej niż liczba pracowników jednej polskiej fabryki IKEA (ok. 1500 osób).
• Dla porównania – gdy w Danii podczas pandemii COVID-19 zamykanych było 1229 ferm zwierząt futerkowych, duński rząd szacował łączne zatrudnienie na 2600 etatów. W Danii hodowano wówczas ok. 17 milionów norek, czyli ponad 5 razy więcej niż jest obecnie hodowanych w Polsce.

2. Wpływy z podatków

• Hodowcy zwierząt futerkowych w 2024 roku odprowadzili do budżetu państwa w ramach podatków PIT i CIT zaledwie 7,2 miliona złotych. Dla porównania – całkowite wpływy z podatków PIT i CIT wyniosły wówczas 157,8 miliarda złotych. Podatki z branży futrzarskiej odpowiadają zatem zaledwie za 0,00004 (cztery stutysięczne) wszystkich podatków PIT i CIT zapłaconych w Polsce w ubiegłym roku.
• Średnie wpływy do kasy gminnej z podatków i z tytułu dzierżawy gruntów nie przekraczają kilkuset złotych rocznie.
• Burmistrz gminy Koźmin Wielkopolski, w której działają fermy futrzarskie, w jednym z wywiadów stwierdził: „Jeśli chodzi o podatki, to nie odczuwamy bezpośredniego wpływu ferm na budżet gminy”.

3. Struktura produkcji

• Obecnie ponad ¼ ferm norek w Polsce jest w rękach kapitału zagranicznego – przede wszystkim holenderskiego i duńskiego.
• Ponad połowa aktywnych ferm norek w Polsce należy do rodziny Wójcików oraz kapitału zagranicznego. Szacuje się, że są one odpowiedzialne za ponad 70% całkowitej produkcji futer w Polsce.

4. Powiązania z Rosją 

• W 2024 r. Szczepan Wójcik wycofał się z debaty publicznej po tym, jak śledztwo dziennikarskie ujawniło, że jego brat, Wojciech Wójcik, nie tylko od lat prowadził swoją futrzarską działalność na terenie Federacji Rosyjskiej, ale jego firma pobierała też dotacje od rosyjskiego rządu w kwocie nie mniejszej niż milion złotych rocznie.
• Wojciech Wójcik nie wycofał się ze swojej rosyjskiej działalności nawet po ataku Rosji na Ukrainę. Został zatrzymany na terenie Obwodu Królewieckiego podczas próby wręczenia łapówki przedstawicielowi rosyjskiej inspekcji weterynaryjnej.
• Sam Szczepan Wójcik w założonym przez siebie portalu wsensie.pl przedrukowywał m.in. artykuły z prokremlowskiego Sputnika.
• Szczepan Wójcik założył też kilka fundacji, w tym fundację Instytut Gospodarki Rolnej, której przedstawiciele bronili i bronią hodowli zwierząt futerkowych m.in. podczas posiedzeń komisji sejmowych.

5. Przenoszenie się ferm

• Do tej pory 22 kraje w Europie zakazały hodowli zwierząt z przeznaczeniem na futro. W żadnym z tych przypadków wprowadzenie zakazu nie łączyło się z przenoszeniem się ferm w tej samej skali do innych krajów.
• Gdy wygaszano hodowlę futerkową w Holandii, zaledwie kilka rodzin zdecydowało się przenieść swoją działalność za granicę, co wiązało się z dużym ryzykiem. Holendrzy zaczęli otwierać fermy m.in. w Łotwie, Rumunii i Polsce. Jednak w Łotwie i Rumunii zakaz hodowli zwierząt na futra został już wprowadzony i trwa tam okres wygaszania ferm, a w Polsce od 12 lat powraca próba wprowadzenia takiej legislacji.

Tutaj można znaleźć treść broszury.