Komunikat Otwartych Klatek w sprawie rzekomego porzucenia prac nad zakazem hodowli klatkowej w UE

W ostatnich dniach media obiegła informacja o tym, że Komisja Europejska wycofała się z rewizji unijnych przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt, przede wszystkim z zamiaru wprowadzenia zakazu hodowli klatkowej zwierząt. Informacja została skomentowana przez Katarzynę Gawrońską, dyrektorkę Krajowej Izby Producentów Drobiu i Pasz.

Trzeba zaznaczyć, że nie zapadła żadna oficjalna deklaracja ze strony Komisji Europejskiej o porzuceniu prac nad rewizją przepisów i rezygnacji z odejścia od hodowli klatkowej.

Rzeczywiście temat nie został poruszony przez przewodniczącą KE Ursulę von der Leyen podczas jej przemówienia z dn. 13 września br., w którym omawiała priorytety komisji na nadchodzące miesiące, co organizacje zajmujące się ochroną zwierząt traktują za niepokojące i zagrażające procesom demokratycznym. Europejską Inicjatywę Obywatelską, która jest instrumentem stworzonym dla obywateli i obywatelek UE, służącym do wpływania na zmiany legislacyjne, „Koniec Epoki Klatkowej” podpisało 1,4 miliona Europejek i Europejczyków (ponad 400 tysięcy powyżej wymaganego przez komisję miliona). Inicjatywa została pozytywnie rozpatrzona i przyjęta przez Komisję Europejską w 2021 roku, a jesienią 2023 roku miał zostać przedstawiony w tej sprawie wniosek ustawodawczy. Co więcej, Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przeprowadził i opublikował wyniki swoich analiz dotyczących dobrostanu m.in. kur niosek, macior i cieląt (wszystkie gatunki są uwzględnione w inicjatywie KEK), jednoznacznie rekomendując odejście od stosowania klatek i kojców indywidualnych w chowie i hodowli tych zwierząt.

W Unii Europejskiej od paru lat trwa już transformacja w systemy bezklatkowe. Ponad 1400 firm wycofuje lub wycofało już jaja z chowu klatkowego, czołowi producenci jaj zobowiązali się wycofać klatki z produkcji, a kolejne kraje zakazują chowu klatkowego niezależnie. Największe polskie sieci handlowe wycofały jaja z chowu klatkowego – Biedronka, Kaufland, Netto, Makro, a kolejne robią znaczące postępy. Raportowany udział ilościowy jaj świeżych z chowu bezklatkowego w sprzedaży od roku 2021 do 2022 wzrósł z 45% do 51% w sieci LIDL, z 71% do 82% w sieci Carrefour, z 24% do 35% w Stokrotce. 

Według raportu “Odejście od chowu klatkowego zwierząt gospodarskich w Polsce. Koszty i korzyści. Analiza społeczno-ekonomiczna” (link do raportu), którego autorem jest Jarosław Urbański z Zachodniego Ośrodka Badań Społecznych i Ekonomicznych, koszt wycofania klatek z polskiej produkcji wyniesie około 5,984 mld zł. Urbański zauważa, że transformacja jest szansą dla rolnictwa, zwłaszcza w niedoinwestowanych sektorach produkcji zwierzęcej. Podkreśla, że nie należy jej opóźniać, bo może się to wiązać z wyższymi kosztami dla hodowców. Fundusze na zmianę są możliwe do pozyskania, m.in. poprzez Wspólną Politykę Rolną, której znaczącą częścią (ponad 1,5 mld euro) są środki na polepszenie dobrostanu zwierząt. Podobną analizę przeprowadzili analitycy Crédit Agricole, którzy szacują koszt transformacji na bezklatkowy chów kur niosek na ok. 1,7 mld zł, czyli ok. 550 mln zł rocznie w latach 2024-2026.

Ubolewamy, że temat dobrostanu zwierząt, zwłaszcza kwestia odejścia od stosowania klatek w hodowli zwierząt, wydaje się być traktowana bez należytej powagi, mimo że polskie i europejskie społeczeństwo wyraźnie popiera zakaz chowu klatkowego. Każdego roku w UE ok. 300 milionów zwierząt spędza w ciasnych klatkach całe lub znaczną część swojego życia. Ich los nie może być dłużej ignorowany.

Podkreślamy jednak, że przewodnicząca von der Leyen nie zajęła oficjalnego stanowiska, które jednoznacznie pozwoliłoby na stwierdzenie, że planowane zmiany w prawnej ochronie zwierząt zostały porzucone.