18 marca 2024
W raporcie „Wycofanie jaj z chowu klatkowego. Podsumowanie postępów w branży spożywczej, handlowej i HoReCa” opisane zostały różne aspekty zjawiska odchodzenia od wykorzystywania na rynku polskim tzw. jaj „trójek”, w tym przede wszystkim zmiany rynkowe, (poziom realizacji zobowiązań wycofania jaj klatkowych z oferty i liczba takich polityk w poszczególnych branżach), ale także wyniki badań opinii społecznej, trendy europejskie i zmiany w samej strukturze chowu kur niosek w Polsce.
Opinia społeczeństwa
Według badania Biostat ze stycznia br. aż 74,4% Polek i Polaków negatywnie ocenia hodowlę klatkową, uważając że nie zapewnia ona kurom odpowiednich warunków do życia. Prawie taki sam odsetek (74,2%) uważa, że firmy powinny publicznie informować o postępach w wycofywaniu jaj klatkowych. Ponadto, aż 65,6% społeczeństwa uważa, że w Polsce powinien zostać wprowadzony zakaz chowu klatkowego kur niosek.
– W ślad za rosnącą świadomością społeczną i zmianami rynkowymi idą inicjatywy legislacyjne, takie jak „Koniec Epoki Klatkowej”. Poparte są one solidną wiedzą naukową, jak raport Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który jednoznacznie zarekomendował hodowlę kur w systemach bezklatkowych – mówi Maria Madej ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki – Na wydanie tej opinii miały wpływ liczne problemy dobrostanowe kur w klatkach. Zwierzęta żyją w ogromnym stłoczeniu, na powierzchni zbliżonej wielkością do kartki A4. Całe życie spędzają w zamknięciu, nie mogą więc realizować swoich podstawowych potrzeb jak eksploracja i poszukiwanie jedzenia czy kąpiele piaskowe. Nigdy nie zobaczą słońca, nie staną na trawie i nie poczują świeżego powietrza. Chów klatkowy wiąże się więc z ogromnym cierpieniem zwierząt. Na szczęście dzięki presji społecznej firmy odcinają się od tego okrucieństwa – dodaje.
Zmiany rynkowe
Do końca 2023 roku 161 firm działających w Polsce zobowiązało się wycofać jaja klatkowe, a 63 firmy, czyli ponad 39% wdrożyło już swoje zobowiązania w życie. W tej ostatniej grupie są m.in. największe sieci restauracji takie jak KFC, Burger King, McDonald’s oraz MAX Premium Burgers oraz sieci handlowe – świeżych jaj z chowu klatkowego już teraz nie można kupić w Biedronce, Kauflandzie, Netto, Makro, Żabce czy Frisco.pl. Biedronka jako pierwsza wycofała ponadto jaja klatkowe ze składu produktów marki własnej. W 2023 r. do firm niestosujących “trójek” dołączył m.in. producent pralin i czekoladek Mieszko, producent ciastek Cukry Nyskie oraz Piekarnie Cukiernie Putka.
Niektóre firm idą o krok dalej. Princes Foods BV Polska, czyli dystrybutor marki majonezu Wielkopolski, używa wyłącznie jaj z wolnego wybiegu. Jeszcze inną strategię przyjął natomiast producent pralin i czekoladek Mieszko, który zdecydował się na całkowite wycofanie z receptury żółtka w proszku, eliminując tym samym całkowicie jaja ze składu produktów. Podobną ścieżką podąża Develey, który wskazuje, iż wszystkie nowości sosowe linii detalicznej marki od 2024 roku produkowane są już bez użycia jaj w recepturach.
Zmiany w systemach chowu
Decyzje firm mają realny wpływ na strukturę chowu kur niosek w Polsce – od 10 lat sukcesywnie rośnie udział alternatywnych systemów chowu. Największy procentowy wzrost notowany jest w liczbie niosek utrzymywanych w systemie ekologicznym (o 538%), wolnowybiegowym (272%) i ściółkowym (184%). Od stycznia 2014 do stycznia br., udział hodowli klatkowych w strukturze hodowli spadł z 87,4% do 71,8%. Nadal jednak oznacza to, że większość kur w Polsce hodowanych jest w klatkach – w lutym br. było to według danych Głównego Inspektoratu Weterynarii 37,7 mln zwierząt.
W raporcie przedstawione ponadto zostały po raz pierwszy dane pozyskane z zakładów pakowania za 2023 r., według których jaja z chowów alternatywnych – ściółkowego, wolnowybiegowego i ekologicznego – stanowią już prawie ⅓ (32,7%) wszystkich jaj konsumpcyjnych pakowanych. Jednocześnie Polki i Polacy zjadają ogółem mniej jaj niż kiedyś – jak wynika z Rocznika statystycznego rolnictwa w 2022 r. były to 152 szt. rocznie na mieszkańca w porównaniu do 202 szt. w 2010 r.
Trendy europejskie
W roku 2024 liczba kur hodowanych w systemach klatkowych w Unii Europejskiej wyniosła 39,7%. Tym samym większość kur w Unii Europejskiej hoduje się w systemach alternatywnych – według aktualnych danych jest to 60,3%, czyli 234,9 milionów kur. Analogicznie do sytuacji w Polsce, jest to rezultat zmian na przestrzeni ostatnich lat – w 2010 r. w Unii Europejskiej 65,5% kur niosek trzymano w hodowli klatkowej. Globalnie w wyniku działań międzynarodowej koalicji Open Wing Alliance przyjęto ponad 2550 polityk wycofania jaj pochodzenia klatkowego.
– Zmiany są nieuniknione, a zakończenie tej okrutnej metody hodowli jest tylko kwestią czasu, jednak im szybciej to nastąpi, tym mniej kur będzie musiało spędzić całe swoje życie w cierpieniu – decyzje firm o wycofaniu „trójek” i ich sprawne wdrażanie w życie realnie przekłada się na los milionów zwierząt, co widać po danych dotyczących struktury chowu – mówi Ewa Prokopiak z Fundacji Alberta Schweitzera – Ten rok jest bardzo istotny dla implementacji polityk, z których większość ma wskazany jako termin realizacji 2025 r. Wspólnie z Otwartymi Klatkami zamierzamy dopilnować, aby firmy dotrzymały obietnicy złożonej zwierzętom i społeczeństwu – dodaje.
Raport dostępny jest na stronie https://otwarteklatki.pl/wycofanie-jaj-klatkowych.
Materiały graficzne oraz pliki audio dostępne są pod tym linkiem.
Trzymaj z nami rękę na pulsie i dołącz do 4629 osób, którym zależy na losie zwierząt hodowanych przemysłowo.
Wysyłając formularz, wyrażasz zgodę na przetwarzanie zawartych w nim danych osobowych i informowanie Cię o działaniach Stowarzyszenia Otwarte Klatki zgodnie z naszą polityką prywatności.
Na Twoja skrzynkę wysłaliśmy prośbę o potwierdzenie adresu e-mail. Kliknij w link załączony w wiadomości. Jeżeli nie widzisz maila z potwierdzeniem, sprawdź w skrzynce SPAM.
Masz możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Jeśli nie wyrażasz zgody na przetwarzanie danych osobowych przez pliki cookies przechowywane na Twoim urządzeniu, prosimy Cię o zmianę ustawień w przeglądarce. W przeciwnym razie nie będziesz mógł/a korzystać z serwisów Stowarzyszenia Otwarte Klatki.
Administratorem Twoich danych osobowych jest Stowarzyszenie Otwarte Klatki, z siedzibą przy ul. Wyspiańskiego 14/37, 60-750 Poznań, wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000444120 i posługujące się numerem NIP 7831695600.
Pliki cookies mogą być odczytywane przez nasze systemy informatyczne, a także przez systemy należące do innych podmiotów, z których usług korzystamy (np. Facebook, Google) - sprawdź listę naszych Zaufanych Partnerów.
Twoje dane są przetwarzane, aby umożliwić Ci sprawne korzystanie ze stron należących do Stowarzyszenia, zapewnić bezpieczeństwo podczas korzystania ze stron Stowarzyszenia, dokonywać analizy ruchu na stronach Stowarzyszenia oraz umożliwić Ci korzystanie z funkcji społecznościowych (takich jak przycisk "Like" od Facebooka).
Przekazujemy informacje na temat Twojego zachowania na stronie Stowarzyszenia dostawcom wykorzystywanych przez nas mediów społecznościowych oraz systemów analitycznych i reklamowych (zobacz listę naszych Zaufanych Partnerów). Spokojnie! Wiele plików cookies ma charakter zanonimizowany — bez dodatkowych informacji, na ich podstawie nie jest możliwa identyfikacja Twojej tożsamości.
Twoja przeglądarka internetowa domyślnie dopuszcza wykorzystywanie cookies w Twoim urządzeniu, dlatego przy pierwszej wizycie prosimy o wyrażenie zgody na użycie cookies.
W każdej chwili możesz wycofać zgodę na wykorzystywanie cookies - w tym celu zmień ustawienia w przeglądarce internetowej — możesz całkowicie zablokować automatyczną obsługę plików cookies lub żądać powiadomienia o każdorazowym zamieszczeniu cookies w urządzeniu. Ustawienia można zmienić w dowolnej chwili.
Więcej informacji znajduje się w naszej Polityce Prywatności.
W przypadku pytań lub wątpliwości związanych z przetwarzaniem i ochroną danych osobowych prosimy o kontakt: iod@otwarteklatki.pl
Wierzymy, że Twoje odwiedziny na naszej stronie internetowej są wyrazem zainteresowania działalnością Otwartych Klatek i troską o prawa zwierząt.
Cieszymy się, że jesteś z nami i mamy nadzieję, że wspólnie będziemy walczyć o lepszy świat dla zwierząt.