WHO: Polska przegrywa w walce z chorobami cywilizacyjnymi. Rozwiązanie? Zapobiegać zamiast leczyć

Choroby niezakaźne, m.in. schorzenia układu krążenia, choroby płuc, nowotwory i cukrzyca, (czyli te, w których prewencja jest niezwykle istotnym czynnikiem) są dzisiaj głównymi zabójcami ludzkości. Na całym świecie są one przyczyną 70% zgonów, w Polsce – aż 90%.  1 czerwca 2018 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opublikowała raport “Time to Deliver”, który przedstawia postępy poszczególnych krajów w walce z chorobami cywilizacyjnymi. Niestety wyniki są rozczarowujące. Organizacja nawołuje więc rządy poszczególnych państw do bardziej zdecydowanych kroków oraz przedstawia najbardziej efektywne i potwierdzone naukowo rozwiązania.

Zdaniem ekspertów wielu przedwczesnym zgonom udałoby się zapobiec, skupiając się na programach zmierzających do ograniczenia spożycia alkoholu i tytoniu, promowania zdrowej diety i zachęcania do aktywności fizycznej. Według wyliczeń WHO, profilaktyka jest dużo bardziej opłacalna niż leczenie: każdy dolar zainwestowany w najbardziej skuteczne programy prewencji daje oszczędność 7 dolarów, które w przyszłości trzeba by było wydać na kurację.  WHO zaleca w związku z tym współpracę z organizacjami pozarządowymi i wdrażanie programów zwalczających choroby niezakaźne. Polska wypada pod tym kątem w raporcie bardzo słabo: spośród 19 programów, które zaleca WHO, w Polsce funkcjonuje tylko 6 – tyle samo co na Ukrainie. To dużo gorszy wynik, niż na sąsiedniej Litwie, Białorusi, w Czechach czy w Niemczech.

Jednym z takich programów jest akcja #roslinneponiedzialki prowadzona przez kampanię „RoślinnieJemy”. Promuje ona ograniczenie mięsa jako sposób na zdrowszy styl życia.

– Coraz więcej i głośniej mówi się o niekorzystnym wpływie spożycia mięsa na zdrowie człowieka. Według najnowszych badań doktora Waltera Willetta, profesora epidemiologii i żywienia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Harvarda, co najmniej 200 tys. ludzi rocznie mogłoby uniknąć przedwczesnej śmierci dzięki wyłączeniu z diety mięsa – mówi Weronika Pochylska, koordynatorka kampanii „RoślinnieJemy” – W ramach Roślinnych Poniedziałków wspólnie z naszymi ambasadorami i partnerami zachęcamy do spróbowania diety roślinnej jednego dnia w tygodniu i cieszenia się bogactwem warzyw, owoców, strączków, nasion, orzechów, ziół, pestek i zdrowszych zamienników mięsa – dodaje.

Zwiększone zainteresowanie roślinnymi alternatywami jest w Polsce coraz bardziej widoczne: według sondażu Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych, realizowanego w lutym tego roku w ramach kampanii „Roślinniejemy”, 57,8% Polaków planuje ograniczyć konsumpcję produktów mięsnych na rzecz ich roślinnych alternatyw.

– Popularność diet roślinnych rośnie w siłę, co związane jest z poszukiwaniem przez ludzi zdrowego stylu życia. To trend, który może mieć bardzo pozytywny wpływ na nasze zdrowie – mówi Grzegorz Łapanowski, założyciel fundacji Szkoła na Widelcu, działającej na rzecz poprawy jakości żywienia dzieci w szkołach i przedszkolach – Warto edukować w tym kierunku przyszłe pokolenia i pokazywać, że pomimo naszej mięsnej kultury, warto stawiać na maksymalne wykorzystanie warzyw i owoców – dodaje.

Innym sprawnie działającym w Polsce programem profilaktycznym, łączącym aż dwa z trzech najważniejszych zaleceń WHO zawartych w raporcie, jest “Jasna strona mocy”. Kampania ma na celu promowanie aktywności fizycznej oraz właściwych nawyków żywieniowych. Jej ambasadorami są wybitni sportowcy, którzy przekonują, że zboża, warzywa, owoce, znajdujące się w podstawie piramidy żywieniowej, stanowią doskonałe źródło energii oraz wszystkich niezbędnych wartości odżywczych – również w przypadku osób bardzo aktywnych fizycznie.

– Trud zmiany nawyków żywieniowych wynika często nie z przyzwyczajeń, tylko uprzedzeń. Kampania Jasna Strona Mocy przełamuje utarty wizerunek osób na diecie roślinnej – mówi Rafał Łoziczonek, koordynator kampanii ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki – Staramy się również pokazać, że każdy może znaleźć aktywność dla siebie, a zdrowe odżywianie może być różnorodne i smaczne. Nawet bez wykluczania łakoci! – dodaje.

Kuchnia roślinna jest coraz częściej wybierana nie tylko przez sportowców, ale również przez znanych artystów i inne osoby publiczne. Ostatnio bardzo pozytywnie o diecie wegańskiej wypowiadali się Małgorzata Rozenek i Radosław Majdan, a Maciej Orłoś po wywiadzie z Martą Dymek – autorką bloga “Jadłonomia” i Pauliną Przybysz, oficjalnie przyznał, że przechodzi na wegetarianizm.

Należy mieć nadzieję, że trend związany ze zdrowym stylem życia będzie coraz bardziej widoczny nie tylko w przestrzeni publicznej i debacie medialnej, ale również we wdrażanych na poziomie krajowym programach profilaktyki zdrowotnej, a co za tym idzie – w codziennym życiu Polaków.